Werkwijze

Lees dit eerst voordat jullie met de opdrachten beginnen.

Vergeet niet dat jullie alles moeten opschrijven in jullie aantekeningenboek want als jullie deze opdrachten hebben gemaakt kunnen jullie de zaak oplossen. Ook is het belangrijk dat het aantekeningenboek er netjes en verzorgd uit ziet!

Om de antwoorden te vinden kunnen jullie op de infobronnen pagina websites vinden waar jullie de antwoorden kunnen vinden.

Probeer alle opdrachten te maken om zo alles over de Tsunami te weten te komen. De vragen met een sterretje (*) ervoor zijn extra opdrachten, deze hoeven jullie niet perse te beantwoorden als jullie het antwoord niet kunnen vinden of als jullie echt niks weten.

• 1. Opdracht - Oorzaken voor het ontstaan van Tsunami's

     1. 1. Wat is de letterlijke betekenis van het woord 'tsunami'?

        2. Wat is een tsunami?

        3. Hoe ontstaat een tsunami?

        4. Wat is het gevolg van een tsunami?

        5. Waar komen de meeste tsunami's voor?

  2. Opdracht - Geschiedenis

• • • 1. In welke jaartallen kwam er een tsunami voor?

      2. In welk jaartal vond de goede vrijdag beving plaats?

      3. Bij welke tsunami vonden de minste slachtoffers plaats?

      4. Bij welke tsunami vond de meeste slachtoffers plaats?

      5. Welke tsunami had de grootste kracht op de schaal van Richter?

• 3. Opdracht - Wetenschappelijke vragen

• • • 1. Kan een tsunami in de Noordzee optreden? Waarom wel/niet?

      2. Wat zijn waarschuwingssystemen?

      3. Welke snelheid kunnen de tsunami's bereiken?

1. Opdracht - Atlas

   1. In Europa zijn in het verleden ook tsunami's voorgekomen, bijvoorbeeld in het Middellandse Zee gebied. In 1959 was er een uitbarsting van de vulkaan Thira in de Egeïsche Zee. Er kwam veel gloeiend gesteente in zee waardoor een tsunami ontstond. De plaatsen aan de noordkust van Kreta liepen gedeeltelijk onder water. Gebruik de Grote Bosatlas 52e druk.

   2. Gebruik de kaarten 70A, 70B en 113.

      1. 1. Is de zee daar diep genoeg voor een tsunami?

         2. Welke plaatsen liepen onder water?

         3. Hoe groot is de afstand tot Thira?

Tsunami's zijn natuurlijk niet direct in de atlas zichtbaar. Wel is het mogelijk bepaalde gegevens over het ontstaan van tsunami's uit de verschillende kaarten af te leiden. Met behulp van de atlas ga je nu uitzoeken in welke gebieden tsunami's kunnen voorkomen.

Tsunami's ontstaan als gevolg van vulkanische processen en bewegingen van de aardkorst (dit wordt 'tektoniek' genoemd). Over deze onderwerpen staan veel kaarten in de atlas. Belangrijk bij de voorspellingen voor tsunami's is de ligging en beweging van de platen. Plaatranden zijn instabiele gebieden. De platen schuiven daar langzaam langs, over elkaar of van elkaar af. Als je weet in welke richting twee platen bewegen, nabij een plaatrand, die op de oceaanbodem ligt, kun je al een mogelijke bron voor een tsunami aanwijzen. Met name de plaatsen waar de ene plaat onder de andere duikt, zijn gevaarlijk. Daar schuiven grote massa's van de aardkorst over elkaar heen. Dit proces heet 'subductie'. Dit kan grote golven aan de oppervlakte van de oceaan veroorzaken. Naderen die golven de kust, dan neemt de snelheid af, maar worden ze wel hoger: twintig meter is geen zeldzaamheid.

Plaatranden zijn dus een eerste gegeven om mogelijke gevaren op te zoeken.

Gebruik kaart 174F

• 1. Welke plaat duikt onder de andere plaat?

  2. Is dit een continentale of oceanische plaat?

  3. Hoe heet dit proces?

Gebruik kaart 174

• 1. (*) Welke twee platen onder de Indische Oceaan bewegen naar elkaar toe?

  2. (*) Bij welke eilanden vindt de sterkste beweging plaats?

  3. (*) Bewegen de platen daar langs elkaar, naar elkaar toe of van elkaar af?

Op 26 december 2004 vond daar een aardbeving plaats met een kracht van 9,0 op de schaal van Richter. Dat is een van de krachtigste aardbevingen, die ooit gemeten is. De beving duurde vijf minuten. Dat is uitzonderlijk lang.